Anne-babalar dikkat !
Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonuna Dikkat!
Okula başlama ile birlikte çocuklarda tuvalete gitme alışkanlığı değişebilir.
Okulda tuvalete gitmeyip çişini tutmaya başlayan çocuklarda, idrar yolu enfeksiyonlarından böbrek hasarına kadar gidebilen önemli sağlık sorunlarına rastlanabiliyor.
Üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra çocuklarda en sık görülen enfeksiyon, idrar yollarında gelişmektedir.
Bezi bırakmış çocuklarda en sık idrar yolu enfeksiyonu nedeni; çok uzun süre bekletip çiş tutmaktır. Ayrıca sürekli kabızlık ve kız çocuklardaki genital bölge mantar enfeksiyonları da idrar yolu enfeksiyonu nedeni olabilmektedir.
Gündüz idrar şikâyetleri olan, aniden idrara sıkışan, tuvalete gidene kadar kaçıran, ya da son dakikaya kadar idrar tutmaya çalışan, idrar bekleten, beraberinde kabızlık gibi defekasyona (büyük tuvalete çıkma) ait sorunları olan çocuklar için daha detaylı ve ileri incelemeler (ürodinamik tetkikler) gerekli olabilir. Bu tip idrar sorunlarının devam etmesi, tekrarlayan idrar yolları enfeksiyonları ve mesane fonksiyon bozukluğu gibi daha ciddi sorunlara yol açabilir. Bazı çok ileri olgularda tablo böbrek yetmezliğine kadar ilerleyebilir.
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu belirtilerine bakıldığında; 3 yaşından küçük çocuklarda; ateş, kusma, beslenme bozuklukları, karın ağrısı, sarılık, idrarın kötü kokması, gelişmede gerilik, sürekli ağlama görülür.
3 yaşından büyük çocuklarda ise, ateş, karın ağrısı, kusma, huzursuzluk, beslenme bozukluğu, sık idrara çıkma, idrar yaptıktan sonra tam rahatlayamama, idrar yaparken yanma, ağrı, halsizlik, bulanık idrar, idrarda kana rastlanır.
Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedenleri
Çocuk Ürolojisi alanımdaki önemli konulardan biri olan idrar yolu enfeksiyonlarının nedenleri, birden fazladır. Semptomatik ve asemptomatik belirtiler gösteren enfeksiyonlardan genellikle idrarda oluşan bakteriler sorumlu tutulmaktadır. Aynı zamanda semptomlar cinsiyete göre de farklılık göstermektedir. Kız çocuklarında görülme oranı %3 iken erkek çocuklarda %1 oranında yaşanan idrar yolu enfeksiyonlarının başlıca nedeni; bağırsaktaki bakterilerin üriner sisteme ulaşmasıdır. Aynı zamanda birtakım ciddi hastalıkların da belirtisi niteliğinde idrar yolu enfeksiyonları; mesanenin yetersiz boşalması, böbrek taşı hastalığı ve mesane dissinerjisi nedenleri ile de görülebilmektedir.
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için; yeterli miktarda sıvı alınması, idrar tutma alışkanlığı var ise bu alışkanlıktan vazgeçilmesi, tekrarlayan enfeksiyon problemlerinde doktor kontrolünde antibiyotik kullanılması gerekmektedir.
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu tedavisine karar verilmeden önce mutlaka idrar tahlili ve kültür testi istenir. Tahlil sonuçlarına göre antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlar verilebilir. Antibiyotikler 2 gün içerisinde enfeksiyonu çözmeye başlar. İlaç tedavisi süresince evde çocuğa bol sıvı vermek, gün içerisinde sık idrara çıkmasını sağlamak gerekmektedir.
Enfeksiyon tamamen geçene kadar çocuğun beslenme planına asitli gıdalar almamak gerekmektedir. Narenciye, nar, domates gibi besinlerden tüketilmemelidir. Genital temizliğine titizlikle dikkat edilmelidir.
Çocuklarda pamuklu kumaş kullanımı, idrar yolu enfeksiyonunun tekrarında mutlaka önerilmektedir. Pamuklu giysiler, bakteri üremesini engellemek için daha avantajlıdır.
İlaç tedavisine rağmen, çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu tekrarlıyorsa, detaylı ultrason çekilmelidir. Enfeksiyonun altta yatan başka bir sebepten olup olmadığını araştırmak gerekir.
İdrar yolu enfeksiyonu sırasında ateş 38 ve üzerine çıkıyorsa; bu enfeksiyon böbreğe ulaşmış (piyeleonefrit) anlamına gelir. Bu tablo daha uzun süreli bir tedavi gerektiren ve tedavi sonrası da enfeksiyonun nedenine yönelik olarak detaylı incelemelerin (ultrason, sintigrafi ya da sondalı film vb) planlanması gereken bir durum olduğunu gösterir.
Gündüz idrar şikâyetleri (idrar bekletme, ani sıkışma, sıkışıp kaçırma, zor ya da ıkınarak idrar yapma vb) veya kabızlık gibi eşlik eden sorunlar söz konusu ise; idrar yolları enfeksiyonları ve böbrek hastalıkları için risk oluşturdukları için, öncelikle bunlar için gerekli tedavi planlanmalıdır.